«Ημέρα με ιδιαίτερο ιστορικό συμβολισμό» χαρακτήρισε τη σημερινή ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, παραλαμβάνοντας από τον πρόεδρο της Βουλής, Νίκο Βούτση, τους τέσσερις πρώτους τόμους του Φακέλου της Κύπρου.
Σημείωσε ότι η ελληνική Βουλή και η κυπριακή Βουλή, με τη δημοσιοποίηση των τεσσάρων πρώτων τόμων του Φακέλου της Κύπρου, παραδίδουν ένα έργο που συμβάλλει στην αυτογνωσία και τη δημοκρατία μας. Ένα πολύτιμο υλικό, που ρίχνει φως σε μια ευαίσθητη στιγμή της ιστορίας μας.
Συγκεκριμένα, στο διάλογο που είχαν οι δύο άνδρες μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες, ο πρωθυπουργός σημείωσε πως με τη δημοσιοποίησή του, «ο κάθε πολίτης έχει τη δυνατότητα να ανατρέξει στα γεγονότα που στιγμάτισαν τη νεότερη ιστορία του τόπου και βεβαίως να πάψει πια αυτός ο φάκελος και αυτά τα κρίσιμα γεγονότα να αποτελούν το “μαύρο κουτί” της νεότερης ιστορίας μας». Ο πρωθυπουργός σημείωσε ότι «η απόλυτη γνώση της ιστορίας, ακόμα κι αν η ιστορία μάς πληγώνει, είναι σχολείο για τις επόμενες γενιές και την πολιτική ζωή του τόπου που πρέπει να συνειδητοποιήσει από τα λάθη που έγιναν στο παρελθόν, πώς θα τα αποφύγει στο μέλλον».
Ο κ. Τσίπρας επισήμανε ότι ο ίδιος γεννήθηκε τις ημέρες των γεγονότων, πριν από 44 χρόνια και ανέφερε πως καθόσον μεγάλωνε θυμάται ο περιβόητος Φάκελος της Κύπρου να αποτελεί κεντρικό θέμα στην πολιτική ζωή και της πολιτικής αντιπαράθεσης ενίοτε. Τόνισε ότι είναι ιστορική στιγμή όταν δίνεται επιτέλους στη δημοσιότητα αυτός ο φάκελος.
Ο πρωθυπουργός έδωσε συγχαρητήρια για τη δουλειά που έκανε η Βουλή των Ελλήνων και η Βουλή των Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας, «προκειμένου να αποδώσετε σήμερα και στο μέλλον, στις επόμενες γενιές και στην επιστημονική κοινότητα ένα πολύτιμο υλικό που ρίχνει φως στα γεγονότα μιας πολύ ευαίσθητης στιγμής στην πορεία του ελληνισμού και στη σύγχρονη ιστορία του τόπους μας». «Θεωρώ ότι πράγματι είναι μια ιστορική στιγμή και πράγματι συμβάλλετε σε ένα έργο που ενισχύει την αυτογνωσία μας αλλά και τη δημοκρατία μας».
Η Ελληνική Βουλή & η Κυπριακή Βουλή, με την δημοσιοποίηση των τεσσάρων πρώτων τόμων του Φακέλου της Κύπρου, παραδίδουν ένα έργο που συμβάλλει στην αυτογνωσία & τη Δημοκρατία μας. Ένα πολύτιμο υλικό, που ρίχνει φως σε μια ευαίσθητη στιγμή της Ιστορίας μας. https://t.co/LRr1rCDLLi pic.twitter.com/v616H3w3du
— Prime Minister GR (@PrimeministerGR) 24 Οκτωβρίου 2018
Ο κ. Βούτσης έκανε αναδρομή στο πώς φτάσαμε στο σημερινό σημείο της δημοσιοποίησης των 4 τόμων και προανήγγειλε ότι αυτοί οι 4 τόμοι -από περίπου 600 σελίδες ο καθένας- είναι οι πρώτοι από τους 30 ή 32 που θα εκδοθούν τα επόμενα δύο χρόνια, περίπου ένας κάθε μήνα.
Ειδικότερα, σημείωσε ότι γίνεται ένα ακόμη βήμα με κοινή απόφαση της ελληνικής Βουλής και της Βουλής των Αντιπροσώπων της Κύπρου για τη δημοσιοποίηση όλου του υλικού, το οποίο ήταν σε γνώση ή προήλθε μετά από τη διετή επεξεργασία του από την αρμόδια εξεταστική επιτροπή της Βουλής, από το 1986 έως 1988, πριν από τριάντα χρόνια. Είπε ότι εκείνη η συζήτηση είχε δώσει το έναυσμα για να υπάρχουν επιμέρους πορίσματα, της πλειοψηφίας, της μειοψηφίας και άλλα, τα οποία είχαν έρθει το 1988 στην Ολομέλεια της ελληνικής Βουλής, έγινε αναλυτική συζήτηση που υπάρχει και μέσα στα πορίσματα που κατατέθηκαν και στο υλικό, «ουδέποτε όμως -παρότι υπήρχε τότε ρητή δέσμευση από την κυβέρνηση- ήρθε στην ολομέλεια της Βουλής για να ψηφιστεί πόρισμα για την τραγωδία της Κύπρου». «Παρέμειναν», είπε, «σε μια πρώτη συζήτηση επί των πορισματικών συμπερασμάτων». «Βεβαίως και αυτό έγινε αργά, γιατί γνωρίζουμε ότι έγινε 11 χρόνια μετά την τραγωδία, δηλαδή το 1985 άρχισαν αυτές τις ακροάσεις, τη συλλογή των υλικών».
Ο κ. Βούτσης επισήμανε ότι από το 2015, και μάλιστα από την πρώτη φάση αυτής της κυβέρνησης, είχε δοθεί η δυνατότητα στον τότε πρόεδρο της κυπριακής Βουλής, Γιαννάκη Ομήρου, από την τότε πρόεδρο της Βουλής Ζωή Κωνσταντοπούλου, να δει αυτό το υλικό, το πού φυλασσόταν. Και αμέσως μετά, συνέχισε, πλέον από τον Σεπτέμβρη του 2015 η ελληνική Βουλή, με την παρουσία και την ομιλία του κ. Ομήρου, συνομολόγησε -με πρακτικό που έκαναν οι δυο πρόεδροι- και ύστερα πήρε ομόφωνη απόφαση, να αποδοθεί όλο αυτό το υλικό στη Βουλή των Αντιπροσώπων της Κύπρου. Προσέθεσε ότι ο κ. Συλλούρης που διαδέχτηκε τον κ. Ομήρου εργάστηκε επίσης και εργάζεται με συστηματικό τρόπο, ότι η συνεργασία τους είναι απόλυτη σε όλα τα επίπεδα και ότι θα επιδώσει κι αυτός τους φακέλους στην πολιτειακή ηγεσία της Κύπρου. Ο κ. Βούτσης προανήγγειλε ότι αυτοί οι 4 τόμοι -από περίπου 600 σελίδες ο καθένας- είναι οι πρώτοι από τους 30 ή 32 που θα εκδοθούν τα επόμενα δύο χρόνια, περίπου ένας κάθε μήνα.
Είπε ότι επί δύο χρόνια, επιστημονική επιτροπή της βουλής υπό τον γγ της βουλής κ. Αθανασίου, και με υπαλλήλους στελέχη της Βουλής και με επιστήμονες από την Κύπρο, έκαναν μια συστηματική δουλειά πάνω σε αυτό το υλικό. Ο κ. Βούτσης είπε ότι είναι το σύνολο του υλικού που υπήρχε και δήλωσε αισιόδοξος ότι θα δώσει το έναυσμα, έστω μετά από τόσα χρόνια, για να μαζευτεί και το υπόλοιπο υλικό, το οποίο έχουν οικογένειες, θύματα, ιδρύματα και κόμματα στην Κύπρο. «Τολμώ να σας πω ότι και στα αρχεία του ΥΠΕΞ στην Ελλάδα όπως και τα αρχεία στο ΓΕΣ και στο ΓΕΕΘΑ -εκφράζω μια γνώμη- θα έπρεπε πλέον με αφορμή αυτή την έκδοση και τη δημόσια συζήτηση και την επιστημονική συζήτηση που θα επακολουθήσει τους επόμενους μήνες, επίσης να κάνουν μια αντίστοιχη δουλειά», είπε ο πρόεδρος της Βουλής, υπογραμμίζοντας τη σημασία στο πεδίο της ανασύστασης της ιστορικής μνήμης.
Η παράδοση στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας
Τους πρώτους τέσσερις τόμους από το υλικό του “Φακέλου της Κύπρου” παρέδωσε σήμερα ο πρόεδρος της Βουλής, Νίκος Βούτσης, στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλο.
Ο κ. Βούτσης, κατά την παράδοση, αναφέρθηκε με συντομία στο χρονικό του Φακέλου. Όπως είπε, ύστερα από 2,5 χρόνια επεξεργασίας, παρέδωσε τους τέσσερις πρώτους τόμους, 600 σελίδων ο καθένας -από τους συνολικά 30 τόμους που αποτελούν το σύνολο του υλικού- από την Ειδική Εξεταστική Επιτροπή που είχε συσταθεί πριν από 33 χρόνια για την τραγωδία της Κύπρου. Τότε -και έπειτα από δύο χρόνια επεξεργασίας- είχε έλθει στην Βουλή το υλικό με τις πορισματικές αναφορές της πλειοψηφίας και της μειοψηφίας, έγινε συζήτηση τότε, ωστόσο δεν υπήρξε διαδικασία για πόρισμα της Βουλής. Στη συνέχεια, για δεκαετίες το θέμα παραμερίστηκε. Το θέμα ανακίνησε ξανά η προηγούμενη πρόεδρος της Βουλής, η οποία είχε οδηγήσει τον πρόεδρο της Κυπριακής Βουλής, Γιαννάκη Ομήρου, στο υλικό της Ειδικής Επιτροπής.
«Από το 2015 ξεκίνησε η διαδικασία της επεξεργασίας του πρωτογενούς υλικού, όταν η ολομέλεια της ελληνικής Βουλής αποφάσισε να αποδοθεί όλο το υλικό στους Κύπριους αδελφούς μας» ανέφερε ο Νίκος Βούτσης και πρόσθεσε: «Παράλληλα, ξεκίνησε η επεξεργασία από ειδικούς, το υλικό καταγράφηκε και έχει ψηφιοποιηθεί. Σύντομα θα ανέβει και στο ιστολόγιο της Βουλής, θα το δώσουμε στην ελληνική και διεθνή κοινή γνώμη και θα αποτελέσει το έναυσμα για να συγκεντρωθεί επιπλέον υλικό από μαρτυρίες πρωταγωνιστών και από άλλες πηγές, έτσι ώστε να αποκατασταθεί η ιστορική μνήμη».
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας συνεχάρη τη Βουλή των Ελλήνων και τη Βουλή των Αντιπροσώπων της Κύπρου «για την πρωτοβουλία τους, για ένα ζήτημα που παραμένει εκκρεμές, όχι από εμάς αλλά από εκείνους που ανέχονται την τραγωδία, που αποτελεί όνειδος για την διεθνή κοινότητα και την Ευρωπαϊκή Ένωση».
Είναι σημαντικό να ενημερωθεί η διεθνής κοινή γνώμη ανέφερε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και προσέθεσε: «Η Κύπρος είναι τραύμα για τον εθνικό κορμό και πρέπει να γνωρίζουμε τι έγινε. Είναι αρχή, πρέπει να δημοσιοποιούνται όλα όσα αφορούν εσφαλμένους χειρισμούς εθνικών θεμάτων. Πρέπει να είναι ενημερωμένη η κοινή γνώμη για εκείνους που χειρίστηκαν τις υποθέσεις».
Εύχομαι, κατέληξε ο κ. Παυλόπουλος, να κάνουμε το ίδιο και για οποιαδήποτε άλλο ζήτημα, να μη χρειαστεί, αλλά αν χρειαστεί να ακολουθήσουμε τον ίδιο δρόμο.
Καθολικό διαχρονικά αίτημα των πολιτών της Ελλάδας και της Κύπρου
Η δημοσιοποίηση του περιεχομένου του Φακέλου της Κύπρου ικανοποιεί το καθολικό διαχρονικά αίτημα των πολιτών της Ελλάδας και της Κύπρου, αλλά και του πολιτικού κόσμου των δύο χωρών, για άμεση και ανεμπόδιστη πρόσβαση στην ιστορική αλήθεια. Κλείνει έτσι η πολιτική και ηθική εκκρεμότητα που αφορά τα όσα τραγικά διαδραματίστηκαν στην Κύπρο το 1974: το χουντικό πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή, που προκάλεσαν μια νέα βαρύτατη εθνική καταστροφή, της οποίας τις οδυνηρές συνέπειες η Κύπρος συνεχίζει να υφίσταται έως σήμερα.
Η πρωτοβουλία των δύο κοινοβουλίων να προχωρήσουν από κοινού στην παρούσα έκδοση προσφέρει πρόσβαση σε ιστορικό υλικό που μέχρι τώρα θεωρούνταν επτασφράγιστο μυστικό και φωτίζει γνωστές και άγνωστες πτυχές της κυπριακής τραγωδίας.
Σαράντα τρία χρόνια μετά την τραγωδία του 1974 και τριάντα περίπου χρόνια μετά τη συγκρότηση της Εξεταστικής Επιτροπής της Βουλής των Ελλήνων το 1985, η συνεδρίαση της Ολομέλειας της 11ης Ιουλίου 2017 ομόφωνα αποφάσισε να παραδοθεί στη Βουλή των Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας το υλικό που περιλαμβάνει τα πρακτικά των συνεδριάσεων της Εξεταστικής Επιτροπής για τον Φάκελο της Κύπρου της Βουλής των Ελλήνων, η οποία λειτούργησε από τον Φεβρουαρίου του 1986 έως τον Μάρτιο του 1988, και από κοινού να δημοσιοποιηθεί. Η παράδοση έγινε σε ειδική συνεδρία της Βουλής των Αντιπροσώπων, στις 14 Ιουλίου 2017, στη Λευκωσία.
Την 1η Νοεμβρίου θα παραλάβει ο Ν. Αναστασιάδης τους τέσσερις τόμους του Φακέλου της Κύπρου
Την Πέμπτη, 1η Νοεμβρίου, θα παραλάβει ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης από τον πρόεδρο της κυπριακής Βουλής, Δημήτρη Συλλούρη, τους πρώτους 4 τόμους του Φακέλου της Κύπρου με το υλικό που συνέλεξε η Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής των Ελλήνων, αναφορικά με το πραξικόπημα στην Κύπρο και την τουρκική εισβολή που ακολούθησε.
Στη συνέχεια, σε τελετή που θα γίνει στη Βουλή, ο κ. Συλλούρης θα παραδώσει τους τόμους στους αρχηγούς των κοινοβουλευτικών κομμάτων.
